سر و کار داستن با سنگ ها و جواهرات میتواند آرزو هر کسی باشد که دوست دارد جواهرات و سنگ های قیمتی را به سادگی لمس کند و از طرفی مالک آن ها باشد.همانطور که همه میدانید شغل های بسیار زیادی وجود دارند که متیوان هر کدام از آن ها را انتخاب کرد اما مهمترین نکته در انتخاب شغل این است که بتوانید در آن کار حرفه ای باشید و تخصص خود را به مشتریان خود نمایش دهید.در این پست قصد داریم درمورد شغل گوهر تراشی صحبت کنیم و بگوییم که چگونه میتوانید یک گوهر که منظور همان جواهرات، طلا و سنگ های قیمتی و با ارزش هستند را تراش دهید؟
درست است که قیمت ارزش بسیاری از جواهرات و سنگ ها به جنس و ماهیت وجود خودشان است، بدین منظور که طلا بدین دلیل بسیار باارزش و قیمتی است چرا که کمیاب است.اما نباید از این موضوع غافل شویم که این جواهرات و سنگ های قیمتی با داشتن یک شکل و ظاهر بسیار زیبا تر بیشتر مورد توجه افراد قرار می گیرند. د راین پست نیز قصد داریم تا در مورد نحوه تراش دادن جواهرات توضیح دهیم.
شاید تا به حال به این موضوع فکر نکرده باشید که تراش و نحوه تراش خردن یک طلا و سنگ گرانبها چگونه میتواند قیمت، ارزش و زیبایی آن را چندین هزار برابر کند.درست است که رنگ زیبایی دارند اما شکل ظاهری آن ها هم بسیار مهم هستند و با داشتن شکل زیبا، متناسب و هموار زیبایی بیشتری پیدا می کند.
گوهرتراشی واژه ای می باشد که برای تراش و پرداخت (پولیش) سنگ ارائه شده است. این هنر گذشته ای بسیار درخشان دارد و قدمت آن به دوران انسان های اولیه بازمی گردد؛ یعنی زمانی که برای ایجاد ابزار و سلاح از سنگ، هنر گوهرتراشی بکار برده می شد.
با وجود آنکه گوهرتراشی در آن زمان عامل مهمی در کمک به انسان های اولیه برای شکار و زندگی بود، شواهد تاریخی نشان می دهد که سنگ ها برای ایجاد زیورآلات شخصی نیز مورد استفاده قرار می گرفتند.بدون در نظر داشتن علت تراش و کنده کاری(کاروینگ) سنگ ، این کار به عنوان بخش مهمی از زندگی روزمره و فرهنگ تلقی می شد و همچنان نیز به همین صورت باقی مانده است.
هنر گوهرتراشی، امروزه به شدت مورد استقبال قرار گرفته و به شغلی پر درآمد برای فارق التحصیلان رشتۀ زمین شناسی و افراد دیگر با هر سطح سوادی در آمده است. در این حرفه، مهم ترین چیز در گوهر تراشی، اشتیاق، انگیزه، علاقه و خلاقیت می باشد.هر فردی در هر ردۀ سنی ای که باشد می تواند به یادگیری این هنر بپردازد و علاوه بر لذت بردن از غوطه ور شدن در ملون رنگ های انرژی زا، به درآمدی مکفی برسد.
با افزایش علاقه مندی جامعه به بهره بردن از سنگ ها، چه به صورت تزیینی، چه به صورت درمانی، این بازار نیز به شدت رونق یافته پیدا کرده است. از این رو می توان به صراحت اذعان داشت که بازار گوهرتراشی، بسیار پررونق و درآمدزا شده است.
گوهرتراشی چیست؟
گوهر تراشی هنر تبدیل سنگ های معدنی به نگین های زیبا و متنوع برای استفاده در زیورآلات است که قدمتی دیرینه دارد. علاقه همیشگی بشر به استفاده از زیورآلات مهم ترین زمینه برای رونق داشتن هنر گوهرتراشی در تمام طول تاریخ بوده است. هنرمند گوهرتراش با استفاده از ذوق و خلاقیت و ابزارهای در اختیارش می کوشد تا زیباترین نگین ها را برای استفاده در انگشتر، گوشواره، گردن بند و ... تولید کند.
سنگ های جواهر در طبیعت به شکل خام (rough) موجود هستند .هیچ کدام از سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی به شکل خام مورد استفاده قرار نمی گیرند و برای استفاده این سنگ ها باید برش خورده و تراش داده شوند تا به شکل و اندازه ی مورد نظر درآیند و بعد از آن باید سنگ ها را پولیش کرده تا جلوه و براقیت پیدا کنند . این سنگ ها برای استفاده در زیور آلاتی مانند گوشواره ، گردنبند، آویز و دستبند آماده هستند . برای تبدیل کردن سنگ های خام به گوهرهای زیبا سه مرحله ی اساسی و مهم باید انجام شود که در زیر به توضیح آن ها می پردازیم .
سنگ گوهر چیست؟
سنگ گوهر و سنگ های قیمتی در طبیعت به شکل خام و همراه با ناخالصی ها در اندازه و شکل های گوناگون یافت می شود. تراش گوهر برای افزایش زیبایی سنگ انجام می شود. برای اینکه چنین سنگ هایی جلا و جلوه داشته باشند و به زیبایی به نظر برسند، لازم است تا در اندازه و شکل های مختلفی برش داده شوند.
پس از برش بر روی سنگ گوهر، این سنگ آماده نصب بر روی انواع زیورآلاتی از جمله گوشواره، دستبند، انگشتر و... می باشد. به منظور آشنایی با نحوه تراش گوهر و انواع دستگاه های برش تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
تراش گوهر به چه صورت انجام می شود؟
کمتر گوهر و سنگ قیمتی را می توان یافت که بر روی آن کار نشده باشد و طرح ها و برش هایی بر روی آن نباشد. برای اینکه یک گوهر زیبایی و جذابیتی دو چندان داشته باشد لازم است تا بر روی آن برش ها و تراش هایی ایجاد شود. به جز چند مورد خاص از سنگ ها و کانی ها که به شکل اولیه خود مانده اند و تراشی روی آنها صورت نگرفته است، بقیه گوهرها تراش داده شده اند تا بتوانند قابلیت و زیبایی خود را نمایان کنند.
از جمله مواردی که منجر می شود ارزش و زیبایی گوهر دیده نشود و به تراش گوهر نیاز باشد، شامل موارد زیر می باشد:
- شکل طبیعی گوهر
- چگونگی استخراج گوهر
- اندازه طبیعی گوهر
- ناخالصی های همراه گوهر
این قبیل گوهرها و سنگ های قیمتی، بر اثر هنر دست هنرمندان و تراش هایی که بر روی آنها صورت می گیرد، زیبایی خاصی پیدا می کنند که در مقایسه با نوع اولیه و ناخالص آن قابل شناسایی نیست و تراش گوهر برای زیبایی سنگ می افزاید.
مبانی و اصول گوهر تراشی
فنون و سبک های مختلف بسیاری هستند که در گوهر تراشی مورد استفاده قرار می گیرند. اول مرحله آموزش گوهر تراشی تامبل کردن است.
تامبل کردن (Tumbling)
این روش گوهرتراشی، یک روش ساده و کم هزینه است. تامبل کردن جایی است که در آن سنگ تراش نخورده (راف) در یک ظرف استوانه ای گردان قرار می گیرد. در داخل ظرف ساینده هایی وجود دارند. این فرآیند با ساینده هایی که ظریف تر می شوند ادامه پیدا می کند، تا زمانی که سنگ، پولیش شده به نظر برسد.
تراش کابوشن (Cabbing)
از بین تمام تکنیک های گوهرتراشی، تراش کابوشن (cabochon) رایج ترین تکنیک است. کابوشن ها، سنگ هایی هستند که کف تختی دارند اما قسمت بالای آنها خمیده است. این امر ، نسبت به تامبلینگ، مستلزم درجه بیشتری از تلاش است و به تجهیزات زیادتری نیاز دارد.
پس از انتخاب سطح جذابی که برای محصول نهایی نیاز دارید، سنگ برای اولین بار تراش می خورد. سپس برای دستیابی به شکل دلخواه، به یک خرد کن نیاز دارید. قسمت صاف بالای کابوشن شما با استفاده از اندازه های متغیر درجه های زبری دیسک چرخ الماس متصل به یک دستگاه گوهرتراشی، تولید می شود.
درجه زبری دیسک الماس ، سنگ شما را به آن میزان سنباده می زند و پولیش می کند تا زمانی که اثری گنبد مانند به وجود می آید. در نهایت، سنگ ها با مقدار کمی از خمیر الماس روی نمد نرم پولیش، صیقل می خورند. این کار را باید تا زمانیکه به یک سطح صاف آیینه ای رسیده و بتوانید صورت خود را در سنگ مشاهده کنید، انجام دهید.
تراش مهندسی (Faceting)
تراش مهندسی یکی دیگر از گام هایی است که برای گوهرتراشی برمی داریم. بسیاری از علاقه مندان گوهرتراشی که در کار تراش زاویه دار هستند، معمولا این کار را به طور نیمه حرفه ای یا نیمه وقت انجام می دهند. فست کردن یک گوهر یعنی تشکیل سطوح صاف و هندسی کوچک، مثل آنچه که احتمالا روی الماس ها دیده اید درخشش سنگ را نشان می دهد و به همین دلیل معمولا روی سنگ های شفاف صورت می گیرد.
علل محبوبیت هنر گوهرتراشی
یکی از مهم ترین علل محبوبیت رشته گوهر تراشی ، نیازمندی آن به تجهیزات ساده و ارزان قیمت است. افرادی که این هنر را بر می گزینند، حتی با داشتن بضاعتی اندک هم می توانند این هنر را بیاموزند و در آن مشغول شوند؛چراکه نیازی به خرید ابزار گران قیمت ندارند و در منزل خود نیز می توانند به امر تولید مشغول شوند.
انواع تراش گوهر
تراش گوهر و سنگ های زینتی و قیمتی دارای انواع و اقسام گوناگونی هستند که در این بخش از مقاله به برخی از آنها خواهیم پرداخت.
از جمله تراش سنگ گوهر شامل:
- تراش فست: تراش گوهر فست در مورد سنگ هایی از قبیل فلامک، مارکیز، باگت، اوال و برلیان کاربرد دارد و در ایران به این قبیل تراش اصطلاحا تراش فست می گویند.
- تراش گنبدی: تراش به روش گنبدی دارای بیشترین کاربرد در زمینه انگشتری می باشد. تراش گنبدی به صورت نیم کره به حالت دایره و بیضی صورت می گیرد و از سنگ هایی مثل عقیق و فیروزه برای این قبیل تراش ها بهره می برند.
- تراش تخت: از تراش تخت در سنگ های قیمتی مانند سنگ اونیکس یا عقیق سیاه بهره می گیرند. تراش تخت به صورت مسطح و با ضخامتی حدود ۱ تا ۴ میلیمتر در انواع مختلف شکل های دایره ای، مربع، مستطیل و بیضی می باشد.همچنین این نوع تراش بیشترین کاربرد را در انواع مختلف زیورآلات دارد.
- تراش هنری: در تراش هنری از طرح های پرکار و پیچیده ای استفاده می کنند که شامل تندیس ها و گل ها می باشد.
- تراش فانتزی: از این نوع تراش در سنگ گوهرهایی که در گردنبندها و گوشواره ها بکار می روند، استفاده می شود. در تراش فانتزی از طرح های مثل خورشید، ماه، اشک، قلب،گل و ستاره استفاده می شود که به شکل های دفرمه و سلیقه ای در می آیند.
قدمت گوهرتراشی
قدمت هنر گوهرتراشی ، به هزاران سال پیش بازمی گردد.همان زمانی که تمدن های باستانی ،این سنگ های گرانبها و پرجلوه را برای آذین شخصی مورد استفاده قرار می دادند.هر آثار خلق شده ای با این سنگ های قیمتی،نمادی از ابراز ایمان و نماد موقعیت اجتماعی بود .هنرمندان و صنعت گران، این آثار خیره کننده را از قرار دادن صدف ها روی رشته های کنفی کلاه ها گرفته تا تاج های سلطنتی، با مهارتی زبردستانه به نمایش می گذاشتند.
در گذر زمان، کشف پی در پی سنگ های گرانبها، فلزات قیمتی، مواد و مصالح زینتی، با ارتقاء دست افزارها و علم متالوژی آمیخته شد و این فرصت را برای هر کسی ایجاد کرد که جواهری فاخر و چشم نواز برای شخص خود داشته باشد.امروزه از طلا و نقره و …، با سنگ های قیمتی ، نیمه قیمتی و مصنوعی، جواهراتی منحصر و شگفت انگیز ساخته می شود که می تواند با طراحی منحصر به فردش، هر سلیقه ای را مجذوب خود سازد.اکنون با داشتن هنر و علم گوهرتراشی، هر علاقه مندی می تواند وارد این دنیای لذت بخش شود و خود در مسیر خلق آثاری منحصر، شروع به ابراز وجود کند.
چگونگی تشخیص سنگ‌های قیمتی از سنگ‌های دیگر
گوهرشناسان با تجربه با دیدن سنگ و سنجش سختی و درخشش سنگ‌ها می‌توانند سنگ های قیمتی را تشخیص دهند؛ اما با پیشرفت علوم از شیوه‌های جدید علمی فیزیکی، شیمیایی و اپتیکی استفاده می‌شود؛ مثلاً با استفاده از دستگاه اپتیکال و تولید نورِ مخصوص می‌توان تا عمق سنگ‌ها را دید و نوع آن را تشخیص داد.
در هنر گوهرتراشی نیاز به صبر زیاد می باشد
برای گوهرتراشی باید حوصله و دقت زیادی داشته باشید. اگر بتوانید چهار الی پنج ساعت برای این کار وقت بگذارید، میتوانید روزانه ۴۰ نگین دامله را آماده کنید و اگر بتوانید خوب کار کنید، احتمالاً در ابتدای کار، ماهانه میتوانید یک‌میلیون درآمد داشته باشید.
اگر وارد این کار می‌شوید، بهتر است از خواص درمانی سنگ‌ها اطلاع داشته باشید. این کار به شما کمک زیادی می‌کند که با اطلاعات بیشتری محصولات خود را به فروش برسانید و از این راه هم بازاریابی بهتری می‌کنید هم کمک بزرگی به مشتریان خود خواهید کرد. از آنجایی‌که سنگ‌ها خواص درمانی هم دارند، کار گوهرتراشی با یک تیر دو نشان می‌زند و هم کاری هنری به‌حساب می‌آید هم کاری درمانی است که حتی به لحاظ پزشکی هم آثار این سنگ‌ها تأیید شده است.
گوهرتراشی سرمایه زیادی لازم ندارد
برای کار گوهرتراشی شما به ابزار کار اولیه احتیاج دارید. اما قبل از آن اگر در این کار تجربه ندارید، حتماً باید کلاس‌ها و دوره‌هایی بگذرانید که در این کار حرفه‌ای شوید. گوهرتراشی در دو سطح دامله‌تراشی و کارولینگ انجام می‌شود. دامله همان نگین تراشی است که به‌اصطلاح به طرح‌های تخت اطلاق می‌شود.
کارولینگ طرح‌های فانتزی و تزیینی و زنانه‌تر را شامل می‌شود که فقط نگین معمولی نیست و از دامله تراشی پیچیده‌تر است و شامل طرح‌های درخواستی مشتریان هم می‌شود. کارولینگ کمتر از دامله در بازار مطرح است و انرژی و زمان بیشتری هم می‌برد. شما میتوانید در آموزشگاه‌های مختلف حدوداً یک ماه و نیم تراش دامله و یک ماه و نیم تراش کارولینگ را فرا بگیرید و حتی در خانه کار خود را شروع کنید.
اصول و سبک های مختلف گوهرتراشی چیست ؟
گوهرتراشی چیست چند جنبه مختلف دارد. اول از همه نوع سنگی است که برای تراش انتخاب می شود. همان طور که گفته شد سنگ های مورد استفاده در گوهرتراشی هم شامل سنگ های قیمتی و هم نیمه قیمتی می شود. بخشی از سنگ هایی که در هنر گوهرتراشی معاصر استفاده می شوند هم از نوع سنگ های مصنوعی هستند.
هر یک از این سنگ ها در:
فرم خام خواص
بافت
رنگ
شکل
ساختار
متفاوتی دارد که قطعا فرایند تراش و پرداخت را متفاوت می کند. علاوه بر این نوع جواهراتی که قرار است از سنگ ها در آنها استفاده شود، طرحی که برای آن در نظر است و مواردی از این دست موجب شده تا سبک های مختلفی برای تراش سنگ ها وجود داشته باشد. در نتیجه ترکیب شکل و برش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی بی پایان است.
در نتیجه می توان سنگ های جواهر را به بسیاری از طرح های منحصر به فرد و خیره کننده تبدیل کرد. برش ها و سبک های تراش به فرم تراش رو به بالای نگین ها، شکل و چینش وجوه جواهر و مواردی از این دست اشاره دارد.
به صورت کلی سه سبک اصلی برش جواهرات شامل:
برلیانت
برش پله ای
تراش ترکیبی
می شود.
با این حال علاوه بر این سه سبک اصلی، از ترکیب تکنیک ها و سبک های مختلف با هم چندین سبک تراش دیگر هم به وجود آمده که هر یک مشخصات و مهارت های خاص خود را دارد.
عوامل موثر در ارزشمند شدن سنگ ها و گوهرها
مهارت گوهرتراش و چیره دستی او در ساخت، یکی از مهم ترین عوامل قیمتی شدن گوهرهاست. توجه به عناصری چون فست ها، نسبت های هندسی، تقارن، زاویه های صحیح تراش، پولیش، اندازه و عمق قسمت ها و سطوح، می تواند جلوۀ خیره کننده ای به سنگ ها ببخشد و متعاقب آن، بر قیمتشان بفزاید.
برای خرید طلا آنلاین به سایت کافه طلا مراجعه کنید.