نحوه محاسبه عیار های مختلف طلا

طلا به عنوان با ارزش ترین و پرکاربردترین فلز روی کره زمین شناخته می شود. عدم زنگ زدگی در این فلز یکی از دلایل اصلی جذابیت آن می باشد و در برابر کدر شدن مقاومت بالایی دارد، زیرا با رطوبت و اکسیژن موجود در هوا واکنش نشان نمی دهد. ضمن اینکه  بر این درخشش زیبا و رنگ زرد طلا، آن را برای ساخت انواع جواهرات ایده آل می کند.

امروزه بازار طلا دچار نوسانات زیادی می باشد و راز و رمز های مخصوص خود را دارد. آگاهی نداشتن از این رمز و راز ها سبب می شود که هنگام خرید و فروش طلا ضرر کنید. به همین علت  بهتر است عیار های مختلف طلا را بشناسید.

عیار یعنی میزان خالص بودن طلا و هم برای طلای خریداری شده دارای اهمیت است و هم برای طلای فروخته شده اهمیت دارد . به این ترتیب هر چه قدر که عیار طلا بیشتر باشد طلای شما خالص تر است.از لحاظ این که با خود فکر کنید طلای زینتی شما خالص نیست باید بیان کنیم که در واقع فلز طلا به حدی نرم است که به هیچ وجه از آن نمی توان در ساخت زیور آلات استفاده نمود بنابراین سازندگان جواهرات  طلا را با اندکی از فلزات دیگر ترکیب می کنند تا حدودی طلا مقاوم گردد.

طلای آبشده از ذوب طلاهای کهنه به دست می‌آید و هیچ تضمینی نیست که طلاهای متفرقه و دست‌دومی که ذوب می‌شوند همگی عیارشان 750 باشد. بنابراین ممکن است عیار آبشده کمتر از 750 بشود یا حتی بالاتر، مثلا 767 شود. حالا چرا بالاتر شده؟ احتمالا از ذوب طلای متفرقه‌ای بوده که مقداری طلای عیار بالا هم قاطی‌اش بوده. مثلا طلای 21 عیار قاطی متفرقه بوده.

عیار به چه معناست ؟ 

در حقیقت عیار به معنای نسبت مقدار طلای استفاده شده در وزن کل طلای شکل داده شده است.بنابراین اگر طلای خالص را برابر با ۱۰۰۰ در نظر بگیریم یعنی برای عیار های مختلف طلا در یک کیلو هزار گرم طلای خالص وجود دارد. حتی اگر بگوییم طلای ۷۵۰ منظور این می باشد که در هزار گرم طلا ۷۵۰ گرم طلای خالص وجود دارد.

عیار سکه چیست؟

ضرابخانه بانک مرکزی هر سال یک بار تمامی سکه ها را ضرب می کند و به بازار و صرافی ها می فرستد و معمولا سکه ها به صورت خرد و عمده آن هم به قیمت روز خرید و فروش می شوند.به طور معمول سکه بهار آزادی در موقعیت و مناسبت های متفاوتی مثل عیدی کارمندان، هدیه، مهریه و پس انداز استفاده می شود. معمولا عیار سکه ۲۱.۶ می باشد و اگر صرافی ها بخواهند عیار طلا را بالا ببرند سکه را آب یا ذوب می کنند و نسبت به اندازه مورد نیاز آن را مخلوط می کنند و در صورت نیاز عیار های مختلف طلا را افزایش میدهند.

همان گونه که گفته شد طلا را باید با فلزات دیگری ترکیب کرد تا بتوان  آن را در درجه سخت تری استفاده نمود و روی آن نقش و نگار بوجود آورد. اما به نظر شما کدام ترکیبات برای مخلوط شدن با طلا بهتر اند؟ در کل برای عیار های مختلف طلا باید ابتدا به نوع فلزات دقت کرد.

اولین فلزی که از گذشته تا به حال برای ترکیب با طلا استفاده می شده فلز مس است چرا که در درجه اول قیمت ارزانی دارد و در درجه دوم منابع آن زیاد هستند.اما شما عزیزان به عنوان خریدار طلا نباید نگران باشید چرا که تمامی طلا فروشان و صرافی ها حواس خود را در این خصوص جمع کرده اند و کاملا به این قضیه که طلاها عیار ۱۸ و ۲۴ داشته باشند آگاه هستند. بدین ترتیب شما می توانید با خیال راحت طلایی را که می خواهید خریداری کنید.

چرا مصنوعات طلا با عیار خالص خرید و فروش نمی شود؟ 

علت این که از طلای 24 عیاردر مصنوعات استفاده نمیشود این است که طلای خالص نرم و شکننده می باشد  بنابراین موجب می شود مصنوعات از شکل طبیعی خود خارج ‌شوند. و در واقع قیمت تمام شده محصول بالاتر خواهد بود 

ترکیب آلیاژ ها با طلا چه تاثیری دارند :

تمامی بازرسان صنف طلا سازی و طلا فروشی طبق آزمایشات و بررسی های مداوم چک می کنند که میزان خالص بودن طلا مطابق با استاندارد های جهانی باشد و طلاهایی که بر خلاف این قانون باشند قطعا وارد بازار نمی شوند. به همین علت برای این که شما بدانید چه فلزاتی با طلای شما ترکیب می شوند تنها لازم است که عیارهای مختلف طلا را شناخته و با آن ها آشنا باشید.

حال بهتر است به اصل مطلب بپردازیم و ببینیم که چه فلزاتی با طلاها ترکیب می شوند. معمولا نقره، پلاتین، رودیوم در ترکیب با طلا قرار میگیرند. این فلزات به منظور کاهش عیار و تغییر رنگ در طلا استفاده می‌ شوند. البته نباید از این موضوع صرف نظر کرد که ترکیب نقره و پلاتین با طلای ۲۴ عیار اصلا به صرفه نیست و به همین دلیل معمولا از رودیوم برای ترکیب با طلای ۲۴ عیار استفاده می‌ کنند.

بنابراین ترکیب فلزات می تواند عیار های مختلف طلا را سبب شود. رودیوم باعث سفید شدن رنگ طلا می شود و کاملا مناسب با پوست های حساس است بدین ترتیب کسانی که پوستشان به زیور آلات حساس است بهتر است طلای سفید با رودیوم مرغوب تر استفاده کنند.

چگونه عیار طلا را می سنجند؟ 

عیار های مختلف طلا را با استفاده از شیوه های  مختلفی سنجیده می شوند که یکی از آسان ترین این راه ها به کار بردن سنگ محک است. امروزه برای سنجش عیار طلا در تمامی طلا فروشی ها سنگ‌ محک وجود دارد البته نباید فراموش کرد چرا که دستگاه ها و روش های پیشرفته تری در حال حاضر برای سنجیدن عیار های مختلف طلا وجود دارد اما معمولأ داشتن یک سنگ محک برای طلا فروشان کافی است.

استفاده از سنگ محک معمولا برای طلاهای زینتی استفاده می شود و برای سنجش طلاهای آب شده و شمش های طلا از روشی به نام ری گیری استفاده می شود. ری گیری یک روش آزمایشگاهی و بسیار دقیق است که هیچ گونه خطایی در آن وجود ندارد. 

شیوه های تعیین عیار طلا 

استفاده از روش سنگ محک 

 یکی از روش های  تعیین عیار طلا استفاده از سنگ محک می باشد .در این روش طلا را به روی سنگ کوارتز یا سنگ محک می‌کشند. عیارهای پایین‌تر از ۱۴ را توسط اسید نیتریک خالص با غلظت‌های مختلف و عیارهای بالاتر از ۱۴ را توسط تیزاب سلطانی یا مخلوط اسید نیتریک و نمک طعام سنجیده و خورندگی نمونهٔ مجهول را در برابر اسیدها، در مقایسه با کلیدهای نمونه تعیین می‌کند. به طور معمول این روش در طلافروشی ها برای خرید طلا ومشخص کردن اصالت طلا استفاده می شود اما نتیجه آن به صورت دقیق نمی باشد  و فقط می تواند ماهیت طلا را مشخص نمایید 

عیار طلا به روش ری گیری :

برای انجام روش ری گیری معمولا بخشی از طلای آب شده برای عیار سنجی به آزمایشگاه فرستاده می شود. در آزمایشگاه آزمایش های مختلفی روی طلای ذوب شده صورت میگیرد و به این ترتیب میزان خلوص آن سنجیده می شود. معمولا راه های دیگری برای سنجیدن میزان خلوص عیار های مختلف طلا وجود دارد که استفاده از آن ها لزومی ندارد اما در قسمت های بعدی به طور مختصر به آن ها اشاره خواهیم کرد.

روش XRF در تعیین عیار طلا : 

روش XRF همانند روش ری گیری باید درآزمایشگاه ها صورت گیرد . استفاده  از روش XRF بیشتر برای تعیین میزان طلا و سایر فلزات موجود در خاک های معدنی است و به علت ماهیتش دارای دقت بسیار بالایی می باشد.

این روش به این شکل عمل میکند که نمونه پس از آماده سازی، در دستگاهی مخصوص قرار داده می شود تا به آن اشعه X تابانده شود. با تاباندن اشعه X و در اثر برانگیخته شدن اتم ها و ایجاد الکترون ها، اشعه ایکس ثانویه تولید می شود. از آنجایی که هر نمونه طبق ترکیب شیمیایی خود دارای طیف مشخصی می باشد، با کمک اشعه X ثانویه، فهرست فلزات موجود در نمونه و میزان خلوص آنها مشخص می شود.

عیار طلا در دیگر کشور ها :

در کشور های دیگر یک عیار استاندارد در نظر گرفته شده است که تمامی مصنوعات طلا یعنی زیور آلات را با استفاده از آن استاندارد می سازند. تمامی طلاسازان و جواهر سازان هر کشور موظفند که بر اساس عیار استاندارد طلا بسازند و در صورتی که از این استاندارد تبعیت نشود و طلا ها با عیار های کمتری ساخته شونددر این صورت تخلف محسوب شده و جرایم خود را به دنبال دارد. این قوانین برای کشور های مختلف متفاوت است و دو کشور ایتالیا و ایران عیار ۱۸ را به عنوان عیار استاندارد در نظر گرفته اند اما کشوری مثل عربستان طلای ۲۴ عیار را به عنوان استاندارد در نظر گرفته است.

دلیل علاقه ایرانیان به طلای ۱۸ عیار : 

در کشور ما هیچ گونه عیاری کمتر از ۱۸ وجود ندارد و معمولا طلاها با عیار ۱۸،۲۱،۲۲ در کشور ما محبوبیت دارند.جالبی این موضوع این است که میانگین جمعیت ایران طرفدار طلای ۱۸ عیار هستند اما در اقسا نقاط این کشور معمولا عیارهای مختلف طلا محبوبیت دارند و طلای ۱۸ عیار محبوبیت سراسری ندارد. معمولا در استان یزد با وجود عیار های مختلف طلا از طلای ۲۰ عیار استفاده می کنند .

در شهر های جنوبی به علت علاقه ای که اکثرا به طلاهای زرد تر دارند بیشترین عیار مد نظر ان ها است که عیار های ۲۱ و ۲۲ در این مناطق طرفداران بیشتری دارند. اما در کل در شهر های مرکزی و شمالی ایران اکثرا با طلای ۱۸ عیار موافق هستند.مسئله دیگری که در نقاط مختلف ایران وجود دارد این است که در مناطق مختلف ایران رنگ و طرح مورد علاقه مردم متفاوت است و معمولا در مناطق مرطوب با توجه به شرایط آب و هوایی طلاهای قرمز رنگ تر بیشتر مورد توجه قرار میگیرند که این مسئله به هیچ عنوان به عیار های مختلف طلا ربطی ندارد.

چگونه می‌ توانیم عیار های مختلف طلا را محاسبه کنیم؟

عیار طلا به طور معمول با عیار ۲۴ مشخص می گردد و با اطمینان از این قضیه می توان گفت که عیار های مختلف طلا میزان خلوص متفاوت طلا را نشان می دهند که طلای ۲۴ عیار حدود ۹۹/۹ درصد خلوص و طلای ۱۸ عیار حدود ۷۵ درصد خلوص را نشان می دهد. طلای ۱۸ عیار ۱۵ درصد فلزات دیگر دارد.

البته در بازار انواع عیار ها وجود دارد و  تا ۱۰۰۰ برای عیار عدد مطلوبی است که مورد استفاده قرار می گیرد اما به لفظ هیچ گاه گفته نمی شود طلای ۱۰۰۰ عیار بلکه در این مورد به عیار آن PURE GOLDEN می گویند که میزان ۹۹۹/۹ خلوص دارد. برای محاسبه عیار های مختلف طلا به عیار ۱۸ می پردازیم که با استفاده از فرمول های بسیار ساده ریاضی می توانیم به راحتی عیار های مختلف طلا را محاسبه کنیم.

عیار ۱۸ از عیار۲۴ مساوی با چه عیاری از ۱۰۰۰ است؟

هر عیاری که طبق مبنای ۲۴ در نظر گرفته شود حدود ۴۱.۶۶۷ عیار از ۱۰۰۰ می باشد برای عیار ۱۸ نیز حدود ۷۵۰. ۰۰۶ است که معمولا این اعداد را گرد و ۷۵۰ از ۱۰۰۰ می خوانند. یعنی عیار ۱۸ معادل با ۵۷۰ عیار ۱۰۰۰ است. بدین ترتیب با ایجاد نسبت های مختلف با توجه به مبنای ۱۰۰۰ و ۲۴ می توان عیار های مختلف طلا را به خوبی محاسبه کرد.

حال این سوال پیش می آید که چرا بر روی طلا های ایرانی کلمه K لاتین درج شده است. باید گفت که این کلمه از KARAT یعنی عیار الهام گرفته است. اگر بر روی طلا ۱۸ K درج شود یعنی طلای شما عیار ۱۸ دارد.با توجه به عیار های مختلف طلا این عیار در هر مدل متفاوت است اما معمولا  عیار ۲۴ را برای ساخت زیور آلات مورد استفاده قرار نمی دهند.

فرمول محاسبه قیمت شمش طلا 

شمش طلا که در اصطلاح انگلیسی به آن  Gold Bar می گویند  در حقیقت طلای خام است که  عیار آن کم کم  برابر با 995 و حداکثر 999.9 که همان 24 عیارمی باشد. عیار یکی از ویژگی های شمش طلا است که سبب محبوبیت آن می شود. به این شکل که هرچه عیار شمش طلا بالاتر باشد، ارزش آن هم بیشتر می شود.

برای افزایش عیار شمش طلا  به دستگاه‌ها و تکنولوژی پیشرفته احتیاج داریم. این تکنولوژی بیشتر در اختیار شرکت‌های بزرگ و معتبر دنیا قرار دارد، البته در ایران هم شرکت‌های معتبری زیر نظارت بانک مرکزی و اتحادیه طلا وارد این عرصه گردیدند و می‌توانند شمش‌ های طلا با خلوص 995 از 1000 تولید نمایند.

شمش طلا در وزن‌های مختلفی وجود دارد، اما به طور معمول واردکنندگان ایرانی شمش‌های 12 کیلوگرمی تحت نظارت بانک مرکزی به کشور وارد می‌کنند. وزن شمش بنا به نوع استفاده شما از شمش متغیر می باشد. اگر میخواهید به کسی شمش هدیه بدهید  می‌توانید شمش‌های یک گرمی را انتخاب کنید یا اگر قصد شما سرمایه گذاری و کسب سود می باشد شمش‌های یک کیلوگرمی گزینه‌ای مناسبی می باشند. به هر حال قیمت شمش طلا با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌گردد:

در حقیقت مخرج این کسر برابر با وزن مظنه ضرب در خلوص طلای 17 عیار  تقسیم بر خلوص شمش طلای 24 عیار می باشد.

طلای ۲۴ عیار چیست؟

طلای ۲۴ عیار، طلای خالص یا طلای ۱۰۰٪  هم شناخته می شود. هیچ ناخالصی در طلای ۲۴ عیار، وجود ندارد و رنگش نسبت به طلاهای دیگر درخشان ‌تر و زردتر می باشد. البته خلوص آن به طور دقیق ۹۹.۹٪ است. حداکثر عیاری که برای آلیاژ طلا در نظر می‌گیرند ۲۴ است و بالاتر از  این عدد نیست و طبیعتا گرانترین نوع طلا است.

از طلای ۲۴ عیار در ساخت تجهیزات پزشکی، برقی، ساخت شمش و سکه استفاده می ‌شود. به دلیل نرم و شکننده بودن، برای تولید جواهرات، طلای ۲۴ عیار توصیه نمی‌شود. با این حال در کشورهای عربی در ساخت زیورآلات بسیار رایج است.

طلای ۲۱ عیار چیست؟

شاید طلای ۱۸ یا ۴۴ عیار در بازار شناخته تر باشند ولی یکی دیگر از واحد‌های عیار مرسوم طلای ۲۱ عیار می باشد. عدد عیار این طلا ۸۷۵ است و این یعنی خلوص طلای ۲۱ عیار برابر با ۸۷.۵ درصد است. بنابراین این نوع طلا در ساخت زیور‌آلات و اشیای زینتی با کیفیت استفاده می ‌شود و برخی از افراد به آن طلای کویتی نیز می‌گویند.

طلای ۲۲ عیار چیست؟

طلای ۲۲ عیار جهت ساخت جواهرات بسیار کاربردی است. در این مدل ، ۹۱.۶۷٪ را طلای خالص تشکیل داده و مابقی آن ناخالصی محسوب می‌شود. افزودن ناخالصی به طلا سبب محکم تر شدن طلا می‌شود، از همین رو طلای ۲۲ عیار برای ساخت طلا بسیار کاربرد دارد ولی برای ساخت طلاهایی که دارای سنگ یا پر کار هستند، توصیه نمی‌شود.

طلای ۱۸ عیار چیست؟

رایج‌ترین نوع طلا است. ۷۵٪ آن طلای خالص است و ۲۵٪ ناخالصی دارد که شامل فلزات نقره، مس و… می‌ شود. به دلیل مقاومت بالا، برای ساخت جواهرات و طلاهای پرکار توصیه می ‌شود. در مقایسه با طلای ۲۴ عیار و ۲۲ عیار، رنگ طلایی ماتی دارد و قیمتش نیز پایین‌تر است. طلای ۱۸ عیار را به صورت ۱۸K، ۱۸Kt، ۱۸k، ۷۵۰ و ۰.۷۵ علامت گذاری می‌کنند.

طلای 14 عیار

طلا و جواهرات 14 عیار از 14 واحد طلا و 24 واحد فلزات دیگر که اغلب مس هستند، تشکیل شده است. میزان خلوص طلای آن 58.5 درصد است.

طلای 12 عیار

عیار 12 طلا ، نشان دهنده خلوص 50 درصدی طلا در زیورآلات است. به این نوع از طلا، طلای نیم عیاری نیز گفته می شود. از 12 واحد طلا و 12 واحد فلزات دیگر برای ساخت آن طلا استفاده شده است.

طلای 10عیار

طلای 10 عیار با میزان خلوص 41.7 درصدی طلا در جواهرات می باشد. در واقع 10 واحد طلا و 14 واحد فلزات دیگر برای تولید آن جواهر استفاده شده است. طلای 10 عیار مقاوم‌ترین نوع طلا است.

کدام عیار طلا بهتر است؟

شاید شما هم  پس از آشنایی با انواع عیار در قسمت قبل از خود بپرسید: «کدام عیار برای طلا بهتر است؟» برای پاسخ به این سوال باید از خود بپرسید می‌خواهید با این طلا چه کار کنید؟ اگر می‌خواهید خرید طلا را به قصد استفاده زینتی امتحان کنید، یک نوع طلا و اگر به دنبال سرمایه گذاری طلا هستید، نوع دیگری از طلا با عیاری خاص به کار شما خواهد آمد.

مفهوم طلای ۱۸ عیار و ۲۴ عیار، دقیقاً چه معنا و کاربردی دارند؟

مفهوم عیار طلا را به گونه‌ای دیگر هم بیان می‌کنند؛ مثل ۲۴K, 22K, 18K و… . حرف لاتین K برای کشورهای خارجی نشان‌گر عیار می‌باشد. مفهوم عیار، همان هست فقط نمایش آن فرق کرده است. اگر طلای ۱۰۰۰ را ۲۴ و خالص در نظر بگیریم، طلای ۷۵۰ که ۷۵ درصد آن خالص است، برابر ۱۸ عیار می‌شود. طلای ۱۸ عیار یعنی ۱۸ واحد از ۲۴ واحد کل طلای خالص است. یا به عبارتی دیگر از ۲۴ واحد کل طلا خالص، طلایی که ۱۸ عیار باشد؛ ۱۸ واحد طلای خالص دارد و مابقی آن، فلزات و آلیژهای دیگر است.

کاربرد عبارت «طلای ۱۸ عیار و یا ۲۴ عیار» در هنگام خرید و فروش آن است. برای خرید و فروش طلا باید میزان و درصد طلای خالص موجود در آن قطعه و یا شیئ مشخص باشد تا بتوان قیمت و ارزش نهایی آن را به دست آورد. در کل، باید بدانیم که به عنوان مثال، این انگشتری که در دست داریم، از چقدر طلا ساخته شده است و چه ارزش و قیمتی دارد…!

تفاوت عیارهای مختلف طلا در چیست؟

با توضیحات گفته شده در قسمت قبل، به مفهوم عیار می‌توانیم پی ببریم. بنابراین، نسبت طلای خالصِ استفاده شده در آن قطعه به کل وزن قطعه طلا، عیار می‌گوییم. طلای خالص را برابر 1000 در نظر می‌گیریم، یعنی در یک کیلو طلا، 1000 گرم طلای خالص وجود دارد. وقتی می‌گوییم طلای 750، یعنی اینکه در 1000 گرم طلا، 750 گرم طلای خالص وجود دارد، به‌عبارت دیگر 75 درصد آن (75%) طلای خالص هست. طلای 705 یعنی چی؟

یعنی در 1000 گرم طلا، 705 گرم طلای خالص وجود دارد و ما بقی آن، آلیاژهای دیگر به کار رفته است. تاکید می شود که عیار درجه خلوص آن قطعه طلا را مشخص می‌کند.

اگر طلای 1000 را 24 و خالص در نظر بگیریم، طلای 750 که 75 درصد آن خالص است، برابر 18 عیار می‌شود. طلای 18 عیار یعنی 18 واحد از 24 واحد کل طلای خالص است. طلای 9 عیار از 1000 قسمت تنها 375 قسمت آن از طلا شکیل شده است. این بدان معنی است که 37.5 درصد طلای خالص دارد.

ما در محاسبات خود برای تبدیل عیار به یکدیگر و یا اینکه تبدیل مظنه به گرم طلای 18 عیار و یا تبدیل اونس به مثقال طلای جهانی از اعداد 1000، 750، 705 به ترتیب به جای 24، 18، 17 استفاده می‌کنیم. شاید به این خاطر باشد که اعداد 24، 18 و 17 دقیق نیستند امّا نمایش دیگر عیار یعنی 1000، 750 و 705 دقیق هستند و باعث می‌شود معادلات و اعداد ما دقیق‌تر به‌نظر برسند. برای مثال، طلای 705 دارای 70.5 درصد طلای خالص هست. به‌عبارت دیگر 70.5 درصد از 24 برابر 16.92 می‌شود. یعنی عدد متناظر با 705 عدد 16.92 هست، امّا در بازار زرگرها، آن را برابر عیار 17 می‌شناسند. بنابراین در بازار و سایت‌ها عیار 17 بر زبان‌هاست، اما در فرمول های خود از عدد متناظر آن یعنی 705 برای دقّت بیشتر استفاده می‌کنند.

سخن پایانی :

به صورت میانگین محاسبه عیار طلا ها بیشتر باید در دسترس طلا فروشان باشد اما اهمیت عیار طلا برای افراد معمولی هنگامی معلوم می شود که قصد فروش طلاهای خود را دارند. شما می توانید با مطالعه مقاله ای که در اختیارتان گذاشته ایم به راحتی عیار طلاهای خود را محاسبه نمایید. برای خرید طلا آنلاین به سایت کافه طلا  مراجعه کنید.