آموزش فیروزه کوبی در منزل یکی از مشاغل پردرآمدی است که امروزه بسیار رایج است و موجب شده محبوبیت زیادی را بین خانواده‌های ایرانی داشته باشد. همان طور که می دانید، سنگ فیروزه یکی از سنگ های زیبا و درخشان دنیاست که منبع آن در کشور ایران بوده و مرغوب ترین نوع آن هم در نیشابور یافت می شود. می توان گفت هنر فیروزه کوبی در وهله اول در نیشابور و سپس به مشهد منتقل شده است. در سایت کافه طلا قصد داریم به صورت دقیق تر به بررسی این آموزش و مراحل و ابزارهای لازم جهت انجام آن بپردازیم.
مواد و ابزارهای موردنیاز برای فیروزه کوبی در منزل
آموزش فیروزه کوبی در منزل جزء مشاغل خانگی پردرآمدی معرفی شده که توسط بسیاری از خانم های خانه دار انجام می شود و کسب درآمد بالایی را هم برای آنان ایجاد نموده است. این هنر بسیار ارزشمند، قدمتی 70 ساله دارد و حتی نقل قول شده که از زمان عهد باستان یعنی زمان کوروش وجود داشته است و به عنوان تحفه به پادشاهان کشورهای مختلف فرستاده می شده است. این هنر بعد از مشهد به اصفهان منتقل شده و در حال حاضر در آن جا رونق بسیار خوبی پیدا کرده و خانم های زیادی را علاقه مند به این رشته نموده است.
آموزش فیروزه کوبی در منزل کار سخت و سنگینی نیست، لذا با کمی دقت و تمرکز می توانید به راحتی این کار دست پرکاربرد و ارزشمند را انجام دهید.
این فعالیت امروزه روی ظروف مختلفی انجام می شود که در آن از تکه های بسیار ریز سنگ فیروزه روی ظروف استفاده می کنند که درخششی قشنگ به اشیا و اجسام مختلف می دهد. بسیاری از هنرمندان باتجربه در این حوزه در وهله اول ظروف خام را تهیه و سپس با صبر و مهارت خود شروع به کوبیدن سنگ فیروزه روی آن می کنند.
برای انجام این کار نیازمند ابزارهای فیروزه کوبی مختلفی هستید که در اینجا به چندین مورد از آن اشاره می کنیم:
1. چکش
2. چراغ بنزینی
3. چراغ گاز
4. گاز انبر
5. انبردست
6. دریل
7. پنس
8. قالب
9. سوهان
10. خط کش
11. منقاش و چسب فیروزه
هر چقدر بتوانید روی ظروف خام خود، فیروزه کوبی بیشتر و دقیق تری داشته باشید، ارزش هنری کار شما بیشتر خواهد بود و از طرفی درآمد حاصل از آن هم بیشتر می شود. می توانید این ابزار و تجهیزات موردنیاز خود را با کمترین هزینه تهیه کنید و به راحتی و کمی دقت و تمرکز بالا، ظروفی منحصر به فرد و زیبا ایجاد نمایید.
آموزش فیروزه کوبی شامل دو مرحله کلی است:
1- مرحله اول شامل ساخت و آماده سازی شی مورد نظر برای خاتم کاری فیروزه است. این کار توسط یک زرگر با استفاده از دست، دستگاه پرس یا هر دو انجام می شود. بعد از اینکه جسم به طور کلی شکل گرفت، چه جواهر باشد و چه ظرف، قسمتی که فیروزه‌ای منبت کاری شود مشخص می‌شود و یک رشته فلزی نازک (از همان مواد فلزی که در ساخت شیء استفاده می‌شود) اطراف آن قرار می گیرد و روی آن لحیم می شود.
2- مرحله دوم تراشه های فیروزه را از کارگاه های فیروزه سازی یا معادن فیروزه در مشهد، نیشابور یا دامغان خریداری می کند. از آنجایی که معمولاً این گونه تراشه های فیروزه ای با مقداری تراشه خاکی و سنگی معمولی همراه است، ابتدا جدا شده و تمیز می شوند. سپس براده های فیروزه‌ای بر اساس اندازه هایشان درجه بندی می شوند، بنابراین از تراشه های فیروزه‌ای با اندازه مناسب در ساخت هر شی فیروزه‌ای متناسب با سطح استفاده می شود.
در مرحله بعد جسم را حرارت می دهند (حدود 30 درجه سانتیگراد) و در حین گرم شدن، روی قسمت هایی که باید فیروزه شوند، لاک می پاشند تا پودر لاک تقریباً آب شود و سطح مورد نظر را بپوشاند.
نکات و ترفندهای حرفه ای در فیروزه کوبی
آموزش فیروزه کوبی در منزل هم روی زیورآلات و هم روی ظروفی شامل شی مسی، برنجی، نقره ای و مواردی از این قبیل در قسمت هایی از سطح انجام می شود. در این آموزش تکه های کوچک فیروزه به صورت موزاییک ست شده اند و در نتیجه به شی زیبایی خاصی می بخشند. این فرایند دست ساز می تواند یک نمایش هنری فیروزه ایرانی را در خانه یا محل کارتان به ارمغان بیاورد. فیروزه کوبی برای کسانی است که می خواهند صنایع دستی فیروزه ای باکیفیت و منحصر به فرد بخرند. برای اطلاعات بیشتر از راه های جلوگیری کردن سیاه شدن فیروزه روی لینک کلیک نمایید.
کیفیت و اصالت سنگ نیشابور همراه با گواهی اصالت ارائه می شود. فیروزه منبت کاری شده یکی از زیباترین آثار هنری ایران با حداقل نیم قرن سابقه است. فیروزه جزء سنگ های ظریف، کمیاب و ارزشمند است و هزاران سال است که به دلیل رنگ منحصر به فرد خود به عنوان سنگ قیمتی و زینتی مورد توجه قرار گرفته است.
در نظر داشته باشید که هرچه فاصله بین تکه های فیروزه کوبیده شده روی ظروف کمتر باشد، دقت و نظم بالاتری برای انجام آن نیاز دارد. این ظروف فیروزه ای زیبا هم کاربرد مصرفی دارند و هم کاربرد تزئینی. رنگ بدنه تمام ظروف فیروزه ای ترکیبی از فیروزه و مس است.
قسمت بیرونی بدنه از ترکیب فیروزه و مس و قسمت داخلی بدنه فقط از مس ساخته شده است. لازم به ذکر است که تک فیروزه های کوبیده شده روی محصولات مختلف، به صورت دستی و از مواد بسیار مرغوب ساخته شده است. این محصولات را می توان در مکان های مختلف خانه قرار داد تا جلوه زیبایی به خانه گرم شما ببخشند. ظروف غذاخوری فیروزه ای دست ساز شامل گلدان، دیگ، لیوان، فنجان چای، کوزه، بشقاب، آینه، شمعدان و سینی می باشد.
نکته قابل توجه در آموزش فیروزه کوبی در منزل، تعداد قطعات سنگ به کار رفته در سطح ظرف، ترتیب و فاصله بین این قطعات است. هرچه ظرف فیروزه ای پربارتر، منظم و با فاصله کمتر باشد، ارزش آن بالاتر است. علاوه بر این، هرچه تنوع رنگ فیروزه بیشتر باشد، ظروف بهتر و اصلی تر هستند.
فیروزه یکی از سنگ هایی است که دارای رنگ های متنوع و طیف گسترده ای از رنگ ها از سبز تا آبی است. اگر محصولات فیروزه ای رنگ یکنواخت داشته باشند، ظروف فیروزه ای تقلبی محسوب می شوند.
قبل از انتخاب و خرید یک ظروف فیروزه ای، نکات زیر را در نظر بگیرید:
1- ظروف فیروزه نه تنها اشیای تزئینی هستند، بلکه کاربرد فراوانی هم در منازل دارند که به عنوان مثال می توانید از آنها به عنوان ظروف پذیرایی استفاده کنید. بنابراین خریدی را در نظر بگیرید که بتوانید برای چند منظور از آن استفاده کنید.
2- صنایع دستی فیروزه ای را فقط از فروشگاه های معتبر خریداری کنید.
3- فلزی که سنگ فیروزه روی آن اعمال می شود باید کاملاً بدون خط و خش صیقل داده شود.
4- کیفیت فیروزه برای خاتم کاری باید به اندازه کافی بالا باشد.
در نهایت در آموزش فیروزه کوبی در منزل، هیچ چیز به اندازه خرید محصولات دست ساز از تولیدکنندگان قابل اطمینان نیست، بنابراین می توانید اقلام مورد نظر خود را در وب سایت های مختلف انتخاب کنید و مطمئن باشید که با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت ارائه می شوند.
5- اندازه، طرح، دقت و عیار سنگ فیروزه از عوامل اساسی در تعیین قیمت هستند.
به طور کلی هر چه کار بزرگتر باشد قیمت آن نیز بالاتر است. از آنجایی که مواد بیشتری استفاده شده است، زمان بیشتری برای ساخت آن صرف شده است. دوم اینکه کار باید به طور دقیق طراحی شده و به خوبی سازماندهی شود. صنعتگران ایرانی به دلیل دقت در نتیجه شناخته شده اند.
6- قرار گرفتن در معرض نور خورشید. برای چند دقیقه سنگ را مستقیماً در معرض دید قرار دهید. اگر رنگ تغییر نکند، احتمالاً واقعی است، زیرا فیروزه تقلبی هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید تغییر رنگ می دهد.
7- در معرض آتش قرار گرفتن: سنگ قیمتی را نزدیک آتش نگه دارید. اگر رنگ سنگ تغییر کند، اصل نیست زیرا آتش نمی تواند رنگ فیروزه طبیعی را تغییر دهد.
مشکلات رایج در فیروزه کوبی و راه‌حل های آن ها
ظروف فیروزه ای یکی از گران ترین صنایع دستی هستند. با خرید این صنایع دستی از برندهای معتبر می توان متقاعد شد که این محصول نه تنها با گذشت زمان ارزش خود را از دست نمی دهد، بلکه به همان اندازه یک نوع دارایی بسیار ارزشمند است. همچنین می توانید با ارائه فاکتور خرید، ظروف فیروزه اصل را در هر زمان بفروشید.
ساختار بدنه ظروف فیروزه ای از مس، برنج، نقره یا برنز است. ذرات ریز فیروزه به صورت موزاییک روی سطح ظرف کنار هم قرار می گیرند. اکثر ظروف فیروزه از مس ساخته شده اند و به دلیل قیمت بالای سنگ فیروزه بسیار ارزشمند هستند. یکی از مشکلات رایج در آموزش فیروزه کوبی در منزل این است که در برخی کارگاه ها در تولید و عرضه این ظروف کلاهبرداری می کنند.
به جای استفاده از سنگ های فیروزه، از سنگ های غیر طبیعی استفاده می کنند و سپس آن ها را رنگ می کنند و شبیه فیروزه می کنند. با استفاده از این روش ها ظروف فیروزه ای تقلبی تولید می کنند.
• ویژگی های اصلی فیروزه اصل نسبت به تقلبی
مهمترین جنبه خرید فیروزه تشخیص سنگ فیروزه اصلی است که در تولید آن محصول فیروزه باید با استحکام کافی روی فلز ته نشین شود تا هنگام فیروزه کوبی، قطعات فیروزه جدا نشود. هرچه فاصله بین سنگ های فیروزه نزدیکتر باشد و قطعات استانداردتر در کنار هم قرار گیرند، ارزش محصول بیشتر است.
اندازه ظروف، مقدار مس و فیروزه استفاده شده در قیمت خرید ظروف فیروزه اصل تاثیرگذار است. هرچه تنوع رنگ این ظروف بیشتر باشد، ظرف بهتری تولید می شود. سنگ های فیروزه دارای چندین رنگ از سبز تا آبی هستند. همچنین، همه آنها از نظر رنگ متفاوت هستند. اگرچه در نسخه تقلبی، همه محصولات رنگ یکنواخت را حفظ کنند.
سنگ مورد استفاده در ظروف فیروزه باید از سنگ فیروزه اصیل استخراج شده از معادن نیشابور باشد. سنگ فیروزه کرمان نیز کیفیت و هویت خوبی دارد، اما سنگ فیروزه نیشابور حرف اول را می زند. فروش فیروزه نامرغوب کم و بیش سنتی شده است، قبل از خرید باید از فروشنده اجازه بگیرید تا مقداری پلی استر روی ظرف بتراشید. با این کار متوجه اصل بودن یا نبودن ظروف فیروزه می شوید. اگر سنگ زیر کار آسیب دیده باشد نشان دهنده عدم کیفیت سنگ مورد استفاده در ساخت محصول است.
• تشخیص فیروزه اصلی از روش تقلبی
در مورد سنگ فیروزه اصل و تقلبی به طور مختصر صحبت شده است. اما در نهایت، ما باید تکنیک هایی را برای تشخیص این سنگ اصلی از تقلبی اتخاذ کنیم. در اینجا انواع این روش ها وجود دارد:
1- سعی کنید سنگ قیمتی را با سوزن خراش دهید: اگر سنگ خراشیده شده باشد، احتمالاً پلاستیکی است. فیروزه ریز هرگز خراشیده نمی شود.
2- جزئیات را بررسی کنید: هرچه منبت کاری دقیق تر باشد، قطعه ارزشمندتر است. همچنین هرچه قطعات بیشتری استفاده شود، منبت کاری منظم تر و کیفیت و ارزش محصول بالاتر می رود. برای اطلاعات بیشتر از سنگ فیروزه و نحوه زنده نگه داشتن آن روی لینک کلیک نمایید.
3- سختی سنگ و شیشه را قیاس کنید: فیروزه سخت‌تر از شیشه است، بنابراین می‌تواند آن را خراش دهد. از یک تکه کوچک فیروزه می توانید برای خراش دادن شیشه استفاده نمایید. اگر شیشه خراش نگیرد یا خود سنگ خراشیده شود، سنگ فیروزه اصل نیست.
4- از پلی استر استفاده کنید: بسیاری از افراد مقداری پلی استر را روی سنگ قیمتی فیروزه می مالند تا اصالت آن را مشخص کنند. اگر سنگ خراشیده شده باشد، فیروزه نیست.
5- قیمت فیروزه: قیمت فیروزه واقعی بسیار بالاتر از سنگ های قیمتی تقلبی است. بنابراین، اگر کارمزد خیلی کم است، می توانید به غیر طبیعی بودن آن اطمینان دهید.
سخن پایانی
در آموزش فیروزه کوبی در منزل از ابزار و وسایل مختلفی برای مراحل مختلف کار استفاده می کنند که بیشتر شامل قالب، چکش، مته، مشعل گاز طبیعی و بنزین، انبر، لوله های فلزی مختلف و سنباده می باشد. مهم ترین نکته در فیروزه کوبی، نصب صحیح براده های فیروزه بر روی فلز است که این کار باید به گونه ای انجام شود که در هنگام براق شدن کار، براده ها جدا نشوند.
نکته مهم دیگر این است که اگر تراشه های فیروزه به طور منظم در تماس نزدیک با ظروف موردنظر شما باشند، آن کار ارزش هنری بیشتری دارد. سعی کنید زیر نظر کارشناسان و افراد باتجربه در این حوزه به انجام این کار هنری ارزشمند و با اصالت بپردازید.