فیروزه یکی از قدیمی ترین سنگ ها در طول تاریخ است و قدمت بالایی دارد که مورد توجه فرهنگ‌های گوناگون در سراسر دنیا قرار داشته است. فیروزه در معادن معدودی از جهان یافت می شود و انواع فیروزه از نظر منشأ و مکانی که در آن یافت می شوند شناخته شده و هر یک از آنها دارای فاکتورها و خصوصیت های متمایزی هستند و منشأ این سنگ ها از عوامل مهم تأثیرگذار بر قیمت فیروزه هستند. دراین مقاله با ما همراه باشید تا با انواع فیروزه از نظر منشأ تشکیل خصوصیت بهترین منابع جهان، بیشتر آشنا شوید.
فیروزه
فیروزه یک ماده معدنی خاص است که در طول تاریخ به عنوان یکی از مهمترین جواهرات استفاده شده است. این سنگ در ایران حداقل 2000 سال است که منبع مهمی بوده است. در ابتدای ایرانیان آن را «پیروزه» نامیدند که به معنای «پیروزی» بود، و بعد عربها آن را «فیروزه» نامیدند که در فارسی امروز هم به «فیروزه» نام گرفت.
در معماری ایرانی، فیروزه آبی برای پوشاندن گنبد کاخ‌ها استفاده می‌شود زیرا رنگ آبی قوی آن نمادی از بهشت روی زمین بوده است. فیروزه برای هزاران سال عملاً سنگ ملی بوده و به‌طور طبیعی برای تزئین اشیاء، مساجد، و سایر بناهای مهم داخل و خارج استفاده می‌شود. مانند مسجد جامع عباسی اصفهان و...
فیروزه از نظر منشأ تشکیل
فیروزه سنگی است که تنها در مناطق معدودی از جهان استخراج می شود که درجه خلوص و رنگ تولیدات اغلب معادن با هم متفاوت است. ولی از لحاظ شکل ظاهری شبیه به هم هستند. استخراج و منشأ تشکیل فیروزه اهمیت زیادی در تعیین ارزش آن دارد به همین دلیل بررسی انواع فیروزه را از نظر منشأ تشکیل آن می پردازیم که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
فیروزه ایرانی : ایران از نظر منشأ تشکیل خصوصیت سنگ فیروزه در جایگاه نخست جهان قرار دارد و جز یکی از معادن بسیار قدیمی تولید فیروزه در جهان محسوب می شود. فیروزه استخراج شده از معادن ایران از نظر کیفیت و رنگ از شهرت جهانی برخوردار هستند
مهم ترین و بزرگترین معادن
تولید کننده فیروزه در ایران در اطراف شهر نیشابور و در استان خراسان رضوی قرار دارد که فیروزه ی آن در سطح جهانی از شهرت و اعتبار خاصی برخوردار است. درواقع فیروزه ی نیشابور از معروف ترین فیروزه های جهان است. البته به جز نیشابور در شهر بابک استان کرمان و شهر دامغان استان سمنان نیز معادن فیروزه ای وجود دارد که از لحاظ کیفیت فیروزه آن پایین تر از فیروزه نیشابور است.
فیروزه آمریکایی: آمریکایی به دلیل داشتن رنگ های زیبا یکی از محبوب ترین فیروزه ها است. فیروزه آن یک نوع سنگ قیمتی جهانی است . این سنگ در بسیاری از افراد برای مصارف از جمله ساخت گوهر، دستبند، اسکوپ و سایر محصولات استفاده می شود.
در آمریکا، معادن فیروزه در بسیاری از ایالت ها وجود دارد. برای مثال، در ایالت کلرادو، یوتا، و نوادا معادن فیروزه وجود دارد. به خصوص در ایالت نوادا ، با بیش از 120 معدن، حجم زیادی از فیروزه جهان تولید می شود.
درتمام فروشگاه‌های جهان، می‌توان تعدادی فیروزه‌های آمریکایی با انواع مختلف و رنگ‌های مختلف خریداری کرد. برای مثال، در یک فروشگاه آنلاین، می توانید فیروزه آمریکایی با وزن 1.7 گرم و رنگ آبی خریداری کنید.
فیروزه مصری : فیروزه مصری از نظر منشأ تشکیل جزء سومین منبع از انواع فیروزه جهان می باشد و از قدیمی ترین منابع تولید فیروزه در جهان محسوب می شود. فیروزه ی مصری کاملا منحصربه فرد و بسیار ارزشمند هستند و اکثر فیروزه های مصری دست ساز و فاخر و فوق العاده با کیفیت و خوش رنگ هستند. مهم ترین معادن فیروزه سینا در دو مکان وادی مغاره و سرابیت‌الخادم یافت می شود. معادن معروف شبه جزیره سینا در مصر گوهرهایی تولید می‌کردند که مورد استفاده فرعون‌های باستان بود.
ویژگی ظاهری فیروزه
فیروزه یک گوهر طبیعی است که به دلیل خواص فراوان خود در دنیای جواهرات محبوبیت بسیاری دارد. ویژگی های ظاهری فیروزه رنگ، شکل، شفافیت و ضریب شکست است.
رنگ : رنگ فیروزه می‌تواند از سفید تا آبی پودری تا آبی آسمانی و از سبز تا سبز مایل به رنگ زرد باشد. رنگ آبی به مس ایدیوکروماتیک نسبت داده می شود در حالی که رنگ سبز ممکن است نتیجه ناخالصی های آهن باشد.
شکل : فیروزه در ۲ نوع صاف (عجمی) و رگه دار (شجری) پیدا می‌شود. در ایران نوع عجمی طرفداران زیادی دارد.
شفافیت : جلای فیروزه معمولاً مومی تا زیر شیشه است و شفافیت آن معمولاً کدر است، اما ممکن است در مقاطع نازک، نیمه شفاف باشد.
ضریب شکست : ضریب شکست فیروزه تقریباً ۱٫۶۱ یا ۱٫۶۲ است. این یک مقدار متوسط است که به عنوان یک واحد در یک انکسار سنج هندسی دیده می‌شود.
خواص درمانی فیروزه
فیروزه یکی از سنگ های قیمتی است که از قدیم الایام در ایران شناخته شده است و خواص درمانی فراوانی دارد. در زیر خواص های مختلف این سنگ را بررسی می کنیم:
درمان درد شکم : در گذشته برای درمان بیماری های شکمی، فیروزه را به صورت پودر در می آوردند و مریضی که از درد شکم رنج می برد، می خورد.
تسکین بیماری های روحی : فیروزه، افسردگی های روحی و روانی را درمان می کند و برای آرام کردن بیماران روانی است و همچنین افسردگی را از بیماران دور می کند.
درمان بیماری های ناشی از مصرف مواد غذایی : فیروزه برای درمان بیماری هایی که بر اثر درمان دارویی و تغذیه بد ایجاد می شوند، آنورکسی بکار می رود.
اصلاح گردش خون : سنگ فیروزه برای اصلاح گردش خونی است و جریان خون را هنگام پارگی رباط ها و تاندون ها، در بافت های عضلانی زیاد تر می کند و بر روی تغییرات مثبت، مسمومیت های خونی و استرس تاثیر مثبت دارد.
افزایش اعتماد به نفس : همراه داشتن این سنگ اعتماد به نفس را بالا می برد و جرأت لازم برای بیان استدلال ها را در ما ایجاد می کند.
فیروزه براساس رنگ
سنگ فیروزه نوعی سنگ آذرین است که در مناطق آتشفشانی و خاص در نزدیکی سطح زمین یافت می‌شود. درجه سختی این سنگ بین 5.5 تا 6 در نتیجه موس است. فیروزه به طور کلی از آلومینیوم، منگنز، پروتئین و آب تشکیل شده است.
رنگ فیروزه بستگی به ترکیب مس در آن دارد. به طور کلی، رنگ آبی این سنگ به دلیل وجود عنصر مس در آن است. هرچه میزان مس فیروزه بیشتر باشد، رنگ فیروزه آبی‌تر و آسمانی‌تر خواهد بود.برخی از فیروزه‌ها ممکن است رنگ سبز داشته باشند. این رنگ ممکن است به دلیل تفاوت نسبت به مس است.
فیروزه عمدتا از آهن، مس ، فسفات تشکیل شده است. اما به دلیل وجود ناخالصی در محیطی که تشکیل می شود، می تواند حاوی مواد معدنی دیگری نیز باشد. به عنوان مثال، ناخالصی های آهن می تواند باعث ایجاد رنگ سبز در فیروزه شود. فیروزه همچنین می تواند با مواد معدنی دیگری مانند پیریت که می تواند ظاهری قرمزی به سنگ بدهد یا لیمونیت که می تواند یک الگوی رگه ای تیره و عنکبوتی ایجاد کند مرتبط باشد.
نکات نگهداری از فیروزه
نگهداری سنگ فیروزه، چند نکته مهم وجود دارد:
جلوگیری از استفاده از مواد شوینده و تمیز کننده قوی : این مواد می‌توانند آسیب محتمل به سنگ فیروزه را ایجاد کنند. به عنوان مثال، وایتکس و آنزیم های پاک کننده باید از این سنگ دور شوند.
جلوگیری از حرارت زیاد : سنگ فیروزه باید در محیطی مناسب نگهداری شود. استفاده از موادی مانند کتری، سماور، بخاری و یا سشوار برای خشک کردن سنگ فیروزه می‌تواند آسیب جدی به آن برساند. بهتر است سنگ را در محلی خشک و گرم قرار دهید.
جلوگیری از آب بیش از حد : اگر دست‌ها با صابون یا مایعات خشک شوند، باید انگشتر سنگ فیروزه را از دست خارج کنید و آن را خشک کنید. همچنین باید مراقب باشید که کف صابون در پشت سنگ باقی نمانده باشد.
نگهداری در صورت عدم استفاده طولانی : اگر قصد استفاده از سنگ فیروزه را نداشته باشید، بهتر است که سنگ را در یک سلفون بپیچید و سعی کنید تا سلفون خالی از هوا باشد. این کار باعث می شود که سنگ فیروزه در معرض هوا قرار نگیرد.
همچنین فیروزه مانند بسیاری از مواد معدنی، باید در یک محیط خشک نگهداری شود تا از جذب رطوبت با آن جلوگیری شود که می تواند به مرور زمان منجر به خوردگی یا تغییر رنگ آن شود. به یاد داشته باشید، همیشه برای جلوگیری از آسیب، با احتیاط نکات نگهداری از فیروزه رعایت کنید و آن را در مکانی امن برای جلوگیری از گم شدن یا سرقت نگهداری کنید.
ساخت و طراحی فیروزه
در طراحی جواهرات از سنگ های قیمتی نقش بسیار مهمی دارند که برای ساخت و زیباتر شدن جواهرات از سنگ های قیمتی استفاده می کنند. سنگ فیروزه یکی از انواع سنگ های قیمتی و ارزشمند است که در ساخت جواهرات استفاده می شود.
سنگ های فیروزه را در طرح ها و مدل‌های متنوعی ساخته می شوند که توسط یک جواهرساز طراحی شده اند و پس از ساعتها تلاش بر روی مواد خام به اثری دلخواه هنری تبدیل می شوند. این طراحان جواهرات زیور آلات با خلاقیت‌های خود اثر هنری زیبای بر روی این سنگ ها خلق می کنند که بسیار شکیل و زببا می‌باشند. یکی از طراحان و فروشندگان معروف در زمینه سنگ های قیمتی به نام استاد میثم فتحیان است که با سال ها سابقه درخشان در این حوزه توانسته به جایگاه مطلوبی برسد.
نتیجه گیری
در این مطلب در مورد انواع فیروزه از نظر منشأ خصوصیات بهترین منابع جهان با تمام جزئیات آن را برایتان شرح دادیم، امیدوارم که اطلاعات لازم را دراین زمینه کسب کرده باشید.