سنگ فیروزه به عنوان یکی از قدیمی ترین سنگ های جهان تاریخی طولانی دارد. سنگ فیروزه کانی از جنس فسفات آبدار، آلومینیوم و مس با ساختار بلوری کج وجهی است و بهترین ناحیه از نظرآب و هوایی برای تشکیل این سنگ مناطق خشک است، در مناطقی تشکیل می شود که میزان مس موجود در منطقه بالا باشد.
معدن سنگ نیشابور از قدیمی ترین و مهمترین معدن سنگ های زینتی درایران است و در سطح جهان نیز از شهرت و اعتبار خاصی برخوردار می باشد. این سنگ گوهر در روایات نیز آمده است و پیامبر و امامان از خواص آن سخنانی نقل کرده اند.
آشنایی با سنگ فیروزه :
فیروزه یا ترکوئیز به معنای سنگ ترکی است. علت این نام گذاری آن است که فیروزه ایران از طریق ترکیه به اروپا صادر می شده است. فیروزه یکی از سنگ های زینتی و قیمتی است که از احد باستان در ایران شناخته شده می باشد.از کتیبه ی بنیاد کاخ داریوش بزرگ در شوش مشخص می شود که در آن تاریخ فیروزه وجود داشته و از خوارزم برای زینت آلات کاخ آورده شده بود .
فیروزه سنگ آرزوهای تمام پادشاهان ممالک از زمان کورش و داریوش کبیر می باشد که به عنوان هدیه از طرف آن ها به تمام سلاطین داده می شد. در کشور ایتالیا از فیروزه آبی و صاف که به گوهر آبی شهرت دارد به عنوان گران قیمت ترین جواهرات استفاده می شود.
تاریخچه سنگ فیروزه
مصریان باستان از فیروزه به عنوان سنگ جواهر و سنگ تزئینی استفاده می کردند. و حتی آرامگاه و مقبره شاه توتان هامون با فیروزه تزئیین شده است. مصریان باستان اعتقاد داشتند که رنگ آبی سمبل احیای حیات است بنابراین فیروزه هم برای تزئینات و هم باورهای خرافی مورد استفاده قرار می گرفت.
آمریکایی های میانه موزاییک های فیروزه ای ساختند و چینی ها فیروزه را برای تزئینات استفاده کردند. سنگ فیروزه توسط بومیان آمریکایی برای جواهرات و تزئین استفاده شد بعضی از آنها اعتقاد داشتند که فیروزه توانایی نگهداری و مراقبت دارد. تیبتان ها به ویژگی های درمانی فیروزه اعتقاد داشتند و قرن ها آنرا جواهر ارزشمندی تلقی می کردند.
مشخصات سنگ فیروزه :
همانطور که اشاره کردیم ،فیروزه کانی از جنس فسفات آبدار آلمینیوم و مس با ساختار بلوری کج وجهی ، شفافیت کدر و مومی شکل و سختی 5-6 درجه در مقیاس مو است.این سنگ تحت تاثیر محلول های اسیدی محیط آبی تشکیل می شود و به صورت توده های فشرده یا رگه های جداگانه در داخل شکاف سنگ ها به صورت گرد یا قلوه ای شکل یافت می شود.
بهترین مناطق از نظر آب و هوایی جهت تشکیل این سنگ مناطق خشک می باشد. این گوهر معمولا در منطقی یافت می شود که در آن سخره هایی به جا مانده از فعالیت های آتشفشانی بوده یا حرارت زمین در شکل گیری آن دخالت داشته است.فیروزه سنگی با بافت متخلخل است و هرچه تخلخل و حباب های درون این سنگ کمتر باشد درصد خلوص آن بیشتر و در نتیجه سختی و استحکام آن بیشتر و احتمال شکستگی و ترک خوردگی جهت استخراج اولیه کمتر خواهد بود.
علت رنگ آبی و سبز در فیروزه
فیروزه یک فسفات آلومینیوم با سختی حدود 6 است. با این حال به طور قابل ملاحظه‌ای از کوارتز نرم‌تر می باشد. این کانی به طور طبیعی در طیف وسیعی از رنگ‌ها٬ از آبی آسمانی روشن تا سبز خاکستری یافت می‌شود.فیروزه با رنگ آبی خوشرنگ، دارای بهترین کیفیت است و بسیار کمیاب می باشد و در حالی که رنگ سبز یا آبی کمرنگ که از ارزش کمی برخوردار است، فراوانی بیش‌تری دارد. برخی از سنگ های فیروزه ای دارای رگه های مشخصی هستند که این رگه ها تحت تأثیر شرایط تشکیل این سنگ ها به وجود آمده است. فیروزه هایی که به خوبی شکل گرفته اند و دارای منافذ کمتری هستند معمولا از دوام بیشتر و درخشش بالاتری برخوردار هستند.
نحوه تشکیل سنگ فیروزه
سنگ فیروزه از گروه سنگهای آذرین است و در نواحی آتشفشانی یافت می شود. بهترین نوع فیروزه، در نزدیکی سطح زمین قرار دارد. این سنگ باید کاملاً خشک شود تا استحکام داشته باشد.معادن فیروزه که در عمق بیشتر قرار دارند، به دلیل اسیدی که ذرات آب زیرزمینی تولید می کنند، نرم می شوند و بنابراین سنگ های فیروزه در عمق، کیفیت لازم و ارزش جواهر کمتری دارند.
رنگ سنگ های فیروزه براساس میزان آهن و مس موجود در ترکیب آنها، از آبی آسمانی تا سبز متغیر است. مهمترین معادن سنگ فیروزه در ایران و در شهر نیشابور واقع شده است. البته در برخی شهرهای دیگر مانند شیراز و کرمان نیز سنگ فیروزه یافت می شود ولی کیفیت و خواص سنگ فیروزه نیشابوری از سایر سنگ های فیروزه بهتر می باشد.
فیروزه ای که در معدن استخراج می گردد دو قسم است که به اصطلاح محلی ،یکی را خاکی و دیگری را سنگی می گویند. سنگ فیروزه ای که دارای رنگ بسیار روشن باشد (چغاله) ، به سنگ فیروزه ای که دارای رنگ کاملا طبیعی فیروزه ای باشد (طفول) و به سنگ فیروزه ای که دارای لکه و روی آن رگه های سیاه رنگ زیادی باشد فیروزه شجری گویند.
انواع سنگ فیروزه بر اساس شکل ظاهری
کانی هایی که به صورت بیضی و کوژ هستند مناسب طراحی جواهرات و ساخت سنجاق سینه، آویز، کمربند، دستبند، گوشواره، گردنبند می باشند. اما برای ساخت سرویس جواهرات ،مهره های فیروزه مناسب ترند. به لحاظ شکل ظاهری و رگه ها، انواع متفاوتی از سنگ های فیروزه در طبیعت یافت می شوند که معروف ترین آن عبارتند از:
- فیروزه عجمی
- سنگ فیروزه شجری
- فیروزه چغاله
- فیروزه چغاله سفید
- فیروزه عربی
- فیروزه توفال رنگین
- فیروزه توفال نیم رنگ
- فیروزه توفال سفید
- فیروزه نرم
- فیروزه درشت
- فیروزه خاکه
- فیروزه تلخ
منابع سنگ فیروزه در جهان :
سنگ فیروزه در مناطقی همچون ایران ، تبت ، چین ، مصر و جنوب غربی آمریکا به دست می آید گرچه درجه خلوص و رنگ تولیدات اغلب معادن آن باهم متفاوت است ولی اغلب این سنگ ها حداقل از لحاظ شکل ظاهری شبیه به هم می باشند.
فیروزه در مناطق مختلفی از کشور از جمله نیشابور، دامغان، الله آباد و یخ آباد کاشمر ، میدوک و چاه فیروز شهر بابک شناسی و بسته به کیفیت و ارزش اقتصادی آن ها بهره برداری می شود.نیشابور از گذشته های دور، شهری با اهمیت در کنار جاده ی ابریشم بود و از یک سو فلات ایران را با آسیای مرکزی و از سوی دیگر فلات آناتولی و سواحل مدیترانه را به چین پیوند می داد. این معادن در مجاورت یک مسیر قدیمی قرار دارند که در روزگاران قدیم محل عبور کاروان های بازرگانی بوده است.
در مصر دو معدن از معادن شبه جزیره سینا که کشور فیروزه نامیده می شود نیز وجود دارد که در زمره قدیمی ترین معادن شناخته شده جهان قرار دارد . این معادن اکنون ارزش اقتصادی چندانی ندارند و توسط بومیان به شکل ابتدایی استخراج می گردند.
.jpg)
سنگ فیروزه این منطقه سبزتر از نوع ایرانی آن می باشد امروزه بسیاری از فیروزه هایی که در ایران به فروش می رسند مربوط به شهر بابک کرمان هستند که چند سالی است منابع بسیار غنی از آن یافت شده است و همچنین سنگ فیروزه دارای معادنی در غرب نیز می باشد.
جنوب غربی ایلات متحده از لحاظ تولید سنگ فیروزه بسیار غنی است و در حال حاضر آریزونا بزرگ ترین تولید کننده این سنگ در کشور آمریکا می باشد. مرغوب ترین نوع آن در ایالات متحده از معدن لس کریلوس نیو مکزیکو به دست می آید و قبل از ورود فاتحان اسپانیایی به قاره جدید ، سنگ این معدن به طور گسترده توسط بومیان مورد بهره برداری قرار می گرفت.
تشخیص اصل بودن سنگ فیروزه :
امروزه نوع با کیفیت و اصل سنگ فیروزه به طور بسیار محدودی در بازار عرضه می گردد البته نوعی از آن به عنوان رنگ ثابت به بازار عرضه می شود که با مواد پلیمری ترکیب شده است.این گونه از سنگ ها به علت تولید مصنوعی، خود تغییر رنگ نمی دهند و در هر اندازه ای موجود می باشند هرچند که روغن آفت این گوهر محسوب می شود، ولی چربی باعث جلا و دوام ، پررنگ شدن و پر شدن و فرج آن نیز می شود.
در گذشته برای زیبا تر کردن جلوه این سنگ از روش های اشباع کردن آن با روغن های رنگی ، واکس و مواد پلاستیکی رنگی استفاده می شد.بنابراین با اتصال فلز داغ به این مواد بوی بسیار زننده از پلاستیک به مشام میرسد . واکس و روغن در تماس با فلز داغ عرق کرده و در سنگ فیروزه باقی می ماند. این سنگ ها معمولا وزن سبک تری در همین اندازه نسبت به نوع اصل خود دارند.
فیروزه ، سنگ طلسم یا زندگی؟
شاید فیروزه قدیمی ترین سنگ قیمتی تاریخ بشر باشد که به عنوان طلسم برای قدرت، کسب موفقیت ، حفاظت در برابر حوادث و قدرت های شیطانی کاربرد داشته است. این گوهر ریشه در اعماق تاریخ دارد و در باور مصریان سنگ زندگی نیز نامیده می شده است.
چهار گردنبند که جزء زیور آلات قدیمی جهان شناخته می شوند از جمله فیروزه در دستان جسد مومیای ملکه زر در حدود 5500 سال پیش از میلاد بر مصر فرمان روایی کرده کشف شده است این سنگ فرهنگ ها را به هم پیوند داده است، از مصر قدیم، ایران باستان ، سلسله شانگ در چین گرفته تا در میان اغلب بومیان آمریکا این گوهر به عنوان سنگ شانس و طلسم مورد احترام بوده است.
هندیان معتقد بودند انداختن انگشتر فیروزه در انگشت کوچک و نگاه کردن به ماه ثروت زیادی به همراه خواهد آورد. در قرن سوم مردم معتقد بودند این سنگ قدرتی دارد که می تواند صاحبش را از افتادن از روی اسب حفظ و از وقوع حوادث مرگبار جلوگیری کند. از تغییر رنگ فیروزه به عنوان نشانه ای از خیانت زن تعبیر می شد.
خواص جسمانی سنگ فیروزه در امپراطوری ایران باستان :
سنگ آبی آسمانی فیروزه به عنوان دست بند و گردنبند برای محافظت فرد در مقابل مرگ های غیر طبیعی و بد کاربرد داشت آن ها همچنین باور داشتند نگاه کردن به سطح این سنگ زیبا بینایی چشم را افزایش می دهد و قرار دادن این گوهر روی چشم ملتهب می تواند به درمان بیماری آن کمک کند.
مردمان باستان باور داشتند فیروزه از سلامت دارنده آن خبر می دهد چون به هنگام بیماری فرد این سنگ هم رنگ پریده به نظر می رسد و هنگام مرگ صاحبش، رنگ خود را از دست می دهد. آن ها همچنین باور داشتند این گوهر در دستان یک صاحب جوان و سالم بار دیگر درخشش خود را به دست می آورد برخی بر این باور بودند این گوهر می تواند آب و هوا را پیش بینی کند و بر رویا اثر بگذارد.
خواص سنگ فیروزه
خواص درمانی سنگ فیروزه بسیار زیاد است که در ادامه ما برای شما 9 مورد از خواص درمانی سنگ فیروزه را بیان نموده ایم:
- توانایی و استحکام افکار مثبت
- سعه صدر(گشایش سینه)
- تقویت چشم
- شادابی روح
- تسهیل امور
- آرامش دادن
- تقویت قلب
- حساسیت
- محافظت
خواص سنگ فیروزه اصل در رفع مسمومیت ها :
از جالب ترین خواص سنگ فیروزه اصل و خواص گردنبند فیروزه و یا انگشتر با این نگین، شفادهندگی می باشد.این خاصیت سنگ فیروزه و برای تقویت سیستم ایمنی بدن و از بین بردن بیماری هایی همانند آسم، افسردگی شدید، فشارخون بالا، میگرن، عفونت های ویروسی و حتی زهر زدایی ازبدن می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. خاصیت انگشتر فیروزه برای درمان میگرن و سردرد نیز موثر است. استفاده از خواص درمانی سنگ فیروزه برای کاهش التهابات عضلانی، تسکین درد کمر و پروستات نیز مفید می باشد.
استفاده و بهره بردن از فواید انگشتر فیروزه درد ریح، جنون، درد عضلات بدن و تعداد زیادی از بیماری های داخلی را بهبود می بخشد. کمک به بهبود بیماری صرع از دیگر خواص انگشتر فیروزه زنانه یا مردانه است. در علم سنگ درمانی در اسلام، این نگین را پادزهر تعداد بسیاری از سموم به شمار آورده اند. همچنین از خواص سنگ فیروزه اصل می توان به ابزاری برای علم پزشکی در قرن پانزدهم اشاره نمود.
چگونگی نگهداری از سنگ فیروزه
- بهتر است که هرگز فیروزه را داخل آب قرار ندهیم.
هرگز نباید سنگ فیروزه را در معرض حرارت زیاد قرار دهیم. برخی از افراد، بعضی وقت ها برای خشک کردن فیروزه آن را کنار کتری، سماور، بخاری و یا سشوار قرار می دهند که اشتباه است و ممکن است به فیروزه آسیب جدی برساند. فقط کافی است آن را در یک محل خشک و گرم مثل کنار یک لامپ مهتابی برای حدود 24 ساعت نگه دارید.
- هرگز مواد شوینده و تمیز کننده ی قوی مانند وایتکس وآنزیم های پاک کننده به فیروزه نزنیم.
هنگامی که با صابون یا مایع شستشو، دست ها را می شوییم حتما انگشتر فیروره را از انگشت خارج نماییم و آن را خشک کنیم و مراقب باشیم تا کف صابون در پشت فیروزه باقی نمانده باشد.چنانچه قرار است برای مدت طولانی از زیور آلات فیروزه خود استفاده نکنیم، بهتر است آن را داخل پنبه یا خاک اره قرار داده در یک سلفون پیچیده و حتی داخل سلفون را نیز مکیده و از هوا خالی کنیم تا فیروزه در معرض هوا هم قرار نگیرد. فیروزه نیشابوری اگر در شرایط مناسب نگهداری شود هرگز خراب، فاسد و چرب نمی شود. ولی فیروزه های آمریکایی در برخی از موارد از فیروزه نیشابوری هم خوش رنگ تر می شود، ولی بعد از مدتی ترک ترک شده و خط های سفید رنگی روی آن ظاهر می گردد که نشان دهنده ی فساد فیروزه است.
موارد کابردی نگهداری سنگ فیروزه
- پیشنهاد می شود که هرگز فیروزه را داخل آب قرار ندهید.
- هرگز فیروزه را در معرض حرارت زیاد قرار ندهید .برخی ،بعضی اوقات برای خشک کردن فیروزه آن را کنار کتری،سماور،بخاری و یا سشوار قرار می دهند که اشتباه است و ممکن است به فیروزه آسیب جدی برساند.فقط کافی است آن را در یک محل خشک و گرم مثل کنار یک لامپ مهتابی برای حدود 24 ساعت نگه دارید.
- هرگز مواد شوینده و تمیز کننده قوی به فیروزه نزنید موادی مثل وایتکس وآنزیم های پاک کننده
- هنگامی که با صابون یا مایع شستشو،دست ها را می شویید حتما انگشتر فیروره را از انگشت خارج نمایید آن را خشک کنید و مراقب باشید تا کف صابون در پشت فیروزه باقی نمانده باشد.
- اگر قرار است برای مدت طولانی از زیور آلات فیروزه خود استفاده نکنید بهتر است آن را داخل پنبه یا خاک اره قرار داده در یک سلفون پیچیده وحتی داخل سلفون را نیز مکیده و از هوا خالی کنید تا فیروزه در معرض هوا هم قرار نگیرد.
- فیروزه نیشابوری اگر در شرایط مناسب نگهداری شود هرگز خراب،فاسد و چرب نخواهد شد.اما فیروزه های آمریکایی در برخی از موارد از فیروزه نیشابوری هم خوش رنگ تر می شود ، ولی بعد از مدتی ترک ترک شده و خط های سفید رنگی روی آن ظاهر می گردد که نشان دهنده فساد فیروزه است.
خواص سنگ فیروزه در روایات :
حضرت محمد(ص): همانا خداوند به من خطاب نمود ای پیامبر همانا من حیا می کنم از این که بنده ای در دستش انگشتر فیروزه باشد و دستش را به دعا بلند کند و من دعای او را مستجاب نکنم و دست خالی برگردد.
امام جعفر صادق (ع): امام صادق خطاب مفضل فرمود: دوست دارم که هر مومنی پنج انگشتر در دست کند عقیق فیروزه یاقوت حدید صینی و در نجف همچنین می فرمایند: نگاه کردن به فیروزه باعث شادابی روح و تقویت چشم می شود .دست کردن آن باعث گشایش کار و تحمل در برابر مشکلات را زیاد می کند حاجت را بر آورده و باعث سرعت بخشیدن در کارها می گردد.
امام موسی کاظم (ع ) : فیروزه سنگی است که جبرئیل به رسول خدا هدیه نموده است و رسول خدا آن را به امیر المومنین علی بخشیده است. روزی مردی به نزد امام صادق (ع) رسید و در انگشت حضرت انگشتری فیروزه ای دید در حالی که آن مرد به انگشتر خیره شده بود حضرت از ان مرد پرسیدند میدانی نام این انگشتر چیست ؟ گفت فیروزه حضرت به او فرمود فیروزه نام آن در زبان فارسی است لیکن در زبان عربی به آن ظفر می گویند.
سخن پایانی
سنگ هایی که از جنس طبیعت هستند بسیار برای جسم و روح مفید می باشند پس تا می توانید از سنگ های مختلف هم برای زیبایی و هم برای سلامت خود استفاده نمایید.برای خرید سنگ فیروزه و یا اطلاع از قیمت سنگ فیروزه اصل با سایت کافه طلا در ارتباط باشید.
برای خرید طلا قسطی آنلاین به سایت کافه طلا مراجعه کنید.